Odwróceniecenie wazektomii – przywrócenie ciągłości nasieniowodów

Odwrócenie wazektomii- jest to długa i skomplikowana operacja, która pozwala na ponowne połączenie nasieniowodów i przywrócenie mężczyźnie płodności.

Inne nazwy: zespolenie nasieniowodowo-nasieniowodowe, rewazostomia; ang. vasectomy reversal, vasovasostomy, revasostomy.

Rewazektomia – jest to potoczna, polska nazwa na odwrócenie wazektomii będąca najprawdopodobniej błędnym tłumaczeniem angielskiego słowa revasostomia. Tak naprawdę termin rewazektomia oznacza w medycynie ponowne wykonanie wazektomii. Chociaż z formalnego punktu widzenia, nazywanie połączenia nasieniowodów rewazektomią jest błędem, to takie określenie jest na tyle często jest używane, że trudno je pominąć.

Wazektomia, czyli podwiązanie czy przecięcie nasieniowodów wywołuje azoospermię obturacyjną – w badaniu nasienia stwierdza się brak plemników. Ta sztucznie wywołana niedrożność nasieniowodów powoduje, że plemniki nie mogąc się przedostać dalej są magazynowane w najądrzach a następnie resorbowane. Jest to metoda antykoncepcji męskiej coraz bardziej popularna na świecie.

U kogo wykonuje się odwrócenie wazektomii, czyli potocznie mówiąc, u kogo zrobić rewazektomię?
Zabieg ten wykonuje się u mężczyzn, którzy chcą przywrócić swoją płodność, a ciągłość nasieniowodów została u nich przerwana albo w wyniku wazektomii (trwała metoda antykoncepcji męskiej), albo jako powikłanie po operacji przepukliny pachwinowej, czy zaopatrzeniu rany w tej okolicy.

Jakie są jeszcze powody żeby odwrócić wazektomię?
Przyczyną decyzji o wykonaniu tak zwanej rewazektomia, poza chęcią posiadania potomstwa, jest ból jądra. Zespół bólowy moszny i jąder jest rzadkim, bo występującym u niecałego 1% powikłaniem, jednak na tyle nieprzyjemnym, że zmusza pacjentów do decyzji o przywróceniu ciągłości nasieniowodów i rezygnacji z tej metody antykoncepcji.

Jak często wykonuje się odwrócenie wazektomii ?
Rocznie W USA na wazektomię, jako metodę antykoncepcyjną, decyduje się około 500 000 mężczyzn, natomiast na odwrócenie jej 10.000-30.000 (2-6%). W Polsce zabieg wazektomii zyskał na popularności dopiero w ostatnich latach, ciągle budzi kontrowersje prawne i decyduje się na niego w Polsce dużo mniej mężczyzn niż w USA, dlatego też rzadko w naszym kraju jest przeprowadzana operacja ponownego przywrócenia ciągłości nasieniowodów.

Jaka jest szansa na przywrócenie płodności?

To czy zabieg odwrócenia wazektomii będzie skuteczny zależy od kilku czynników:

• Zastosowanej techniki operacyjnej - aktualnie złotym standardem jest technika mikrochirurgiczna. 52% pacjentów, u których wykonano operację pod mikroskopem, uzyska ciążę u partnerki drogą naturalna, po operacji z użyciem okularów powiększających uda się to jedynie 32%. Zastosowanie mikroskopu do operacji pozwala na znacznie rzadsze występowanie takich powikłań po zabiegu jak zwłóknienie miejsc zespolenia i wtórna niedrożność (spadek koncentracji i liczby plemników aż do azoospermii). Obecnie nie powinno się wykonywać zespolenia nasieniowodów jedynie z użyciem okularów powiększających.
• Doświadczenia operującego chirurga - naturalnie im częściej chirurg wykonuje operacje tym jego umiejętności są lepsze. Skuteczność odwrócenia wazektomii u moich pacjentów (mierzona poprzez uzyskanie prawidłowego wyniku badania nasienia) wynosi około 90%, połowa z operowanych przeze mnie mężczyzn w ciągu dwóch lat została ojcami.
• Czasu od wykonania wazektomii i wieku pacjenta – im starszy jest pacjent oraz im więcej lat upływa od wykonania wazektomii, tym większe jest ryzyko, że zabieg odwrócenia może okazać się nieskuteczny. Zwykle w pierwszych latach wystarcza wykonanie zespolenia nasieniowodowo-nasieniowodowego, w kolejnych zwiększa się ryzyko zwłóknienia i niedrożności przewodu najądrza i takie połączenie może być niemożliwe do wykonania. W takiej sytuacji wykonuje się mikrochirurgicznie operację zespolenia nasieniowodowo – najądrzowego (ang. vasoepididymostomy, VE, VEA) jednak jej skuteczność jest niższa. Wraz z upływem czasu od wykonania wazektomii istnieje także ryzyko powstania przeciwciał przeciw plemnikowych, które unieruchamiają plemniki i prowadzą do niepłodności.
• Obecności sperm granuloma, zbiornika nasiennego, który może być powikłaniem po wazektomii. Paradoksalnie obecność takiego zbiornika zwiększa szansę na powodzenie odwrócenia wazektomii.

Pamiętaj, że na płodność wpływają różne czynniki – 15-20% par ma problemy z posiadaniem dzieci. Nawet skutecznie wykonany zabieg połączenia nasieniowodów nie jest w stanie zagwarantować parze ciąży. Część mężczyzn decyduje się na wazektomię nie mając wcześniej potomstwa i nie badając swojej płodności. Sam fakt ponownego zespolenia nasieniowodów nie zlikwiduje chociażby istniejących żylaków powrózka nasiennego. Wiek partnerki oraz jej płodność także mają ogromne znaczenie. W przypadku partnerek, które mają powyżej 40 lat zaleca się korzystanie z technik rozrodu wspomaganego. Dlatego zanim podejmie się decyzję o przywróceniu płodności warto skonsultować z andrologiem/urologiem najlepszy plan postępowania.

Moje doświadczenie w wykonywaniu odwrócenia wazektomii.

Swoją pierwszą operację przywrócenia ciągłości nasieniowodów wykonałem w Klinice Urologii WUM w styczniu 2003 roku. Odwrócenie wazektomii udało się skutecznie przeprowadzić u pacjenta po 13 latach od zabiegu. Wtedy jeszcze operowałem z użyciem tak zwanych lupek (okularów powiększających). Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 2004/57/3

Od tego czasu wykonałem już kilkadziesiąt takich operacji. Oczywiście technika na przestrzeni lat uległa zmianie i od kilku lat odwrócenie wazektomii operuję wyłącznie z użyciem mikroskopu chirurgicznego. W Polsce zabieg ten wykonuje niewielu urologów, a jeszcze mniej może się pochwalić dobrymi wynikami.

Swoje umiejętności w mikroskopowym operowaniu nasieniowodów doskonaliłem w trakcie stażów w San Francisco, w najsłynniejszej w USA Klinice leczenia niepłodności, którą prowadzi doktor Paul Turek.
www.theturekclinic.com

Skuteczność wykonywanej przeze mnie operacji zależy oczywiście od wielu czynników, a średnio wynosi prawie 90%. Liczba pacjentów, którzy chcą przywrócić płodność, czyli jak mówią – mieć wykonaną rewazektomię, stopniowo rośnie, jednak w mojej praktyce nadal nie przekracza 10 rocznie.